Με πονάει το στομάχι εδώ και χρόνια, παίρνω φάρμακα και δε καλυτερεύω με τίποτε….
Έχω ένα πρήξιμο, γίνομαι σαν έγκυος και δε μπορώ να ξεπρηστώ με τίποτε….
Με πιάνει αυτή η σπαστική κολίτιδα κατά διαστήματα και με τρελαίνει, άλλες φορές με πιάνουν διάρροιες, άλλες φορές δε μπορώ να πάω τουαλέτα και πονάω πάρα πολύ….
Κάθε πρωί έχω ναυτία, και δε μπορώ να καταπιώ…..
Με ταλαιπωρούν οι καούρες και δε ξέρω τι να κάνω…
Έχω κάνει ένα σωρό εξετάσεις και δε μου βρίσκουν τίποτε, είναι δυνατόν;
Αυτά είναι καθημερινές κουβέντες σε ένα γαστρεντερολογικό (και όχι μόνο) ιατρείο. Και παίρνοντας ένα λεπτομερές ιστορικό αντιλαμβάνεσαι πως δεν υπάρχει κάτι παθολογικό. Και άντε να πείσεις πως όντως δεν υπάρχει τίποτε παθολογικό. Γιατί τα συμπτώματα τα νοιώθουν, δεν είναι της φαντασίας τους. Πως όμως δεν υπάρχει κάτι στις εξετάσεις ; Και γιατί δε πιάνει καθόλου η συμβατική θεραπεία; Με πονάει το στομάχι και παίρνω φάρμακα για το στομάχι αλλά δε με πιάνουν. Αυτή τη κουβέντα την ακούμε συνέχεια. Για να μας πιάσει το φάρμακο για το στομάχι πρέπει να υπάρχει βλάβη στο στομάχι. Αν δεν υπάρχει βλάβη δε θα πιάσει το φάρμακο. Και γιατί πονάει τότε;
Η πλειοψηφία των ατόμων που παρουσιάζουν τέτοια συμπτώματα είναι έντονα αγχώδεις και το ξέρουν. Υπάρχει και ένα ποσοστό που όταν τους ρωτάς αν περνούν κάποια δυσκολία σου λένε όχι. Με τη συζήτηση όμως σιγά σιγά βγαίνουν πράγματα και αρχίζουν να ανοίγονται. Πόσες φορές δε μου έχουν πει πως δεν έχουν λόγο να είναι αγχωμένοι, και μετά από λίγο ανακαλύπτω πως είτε κάποιος από την οικογένεια έχει αρρωστήσει σοβαρά, είτε κάποιος φίλος χάθηκε αιφνίδια, είτε οτιδήποτε άλλο δυσάρεστο. Και αν προσέξει κάποιος, η έναρξη των ενοχλήσεων ξεκινάει την ίδια περίοδο ή λίγο αργότερα από το δυσάρεστο γεγονός. Φαίνεται λοιπόν να υποκρύπτεται κάποια αγχώδης συνδρομή ή κατάθλιψη, ήπια ή σοβαρότερη που δε το ξέρουν, και τις περισσότερες φορές δε θέλουν να το αναγνωρίσουν. Μπορεί να μην υπάρχει έκδηλο άγχος υποκρύπτεται όμως φόβος, πόνος ψυχικός, έντονη στεναχώρια και ένα σωρό άλλα αρνητικά συναισθήματα. Και πόσο να αντέξει ένας άνθρωπος αυτά τα αρνητικά συναισθήματα; Κάποια στιγμή θα εκφραστούν. Η ψυχή δεν έχει φωνή να την ακούσουμε. Η φωνή της ψυχής, όταν δεν αντέχει πια, βγαίνει μέσα από το σώμα μας με τη μορφή συμπτωμάτων. Γίνεται αυτό που λέμε σωματοποίηση των συναισθημάτων. Και τα συμπτώματα αυτά είναι ίδια με συμπτώματα ασθενειών. Γι’ αυτό φοβούνται οι ασθενείς και συχνά προβληματίζονται οι γιατροί. Οι περισσότερες γαστροσκοπήσεις γίνονται για πόνο στο στομάχι, και σπάνια βρίσκουμε κάτι παθολογικό. Και να ξέρετε πως πολύ συχνά, όταν οι ασθενείς εφησυχάζονται μετά τις εξετάσεις πως δεν έχουν κάτι παθολογικό (για παράδειγμα κάνουν γαστροσκόπηση και βλέπουν πως δεν υπάρχει κάτι στο στομάχι), τα συμπτώματα σταματούν. Αν όμως μέσα τους υπάρχει κάτι που τους ζορίζει, το σύμπτωμα θα ξαναεμφανιστεί μετά από καιρό ή και σύντομα, αν όχι στο ίδιο όργανο, σε κάποιο άλλο. Πολύ συχνά έχει τύχει να μου λένε, μετά τη γαστροσκόπηση μου πέρασαν όλες οι ενοχλήσεις στο στομάχι, γιατί όμως από τότε ξεκίνησαν οι πονοκέφαλοι; Απλά γίνεται μετακίνηση της εκδήλωσης του συναισθήματος σε άλλο σημείο. Και αυτοί συνήθως οι άνθρωποι είναι που πηγαίνουν από γιατρό σε γιατρό , κάνοντας πάρα πολλές εξετάσεις και σχεδόν ποτέ δεν έχουν τίποτε.
Πως όμως γίνεται αυτό; Και γιατί το άγχος εκφράζεται έντονα στο πεπτικό σύστημα; Αν και η απάντηση δεν είναι εύκολη, θα προσπαθήσω με πολύ απλοποιημένο τρόπο να την περιγράψω. Όλο το σώμα μας έχει νεύρα για να μπορούν να γίνονται σωστά οι λειτουργίες των οργάνων. Το πεπτικό σύστημα νευρώνεται από το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλο και νωτιαίο μυελό) με εκατομμύρια νευρικά κύτταρα. Η νεύρωση του πεπτικού είναι αυτόνομη, δηλαδή δεν ελέγχεται από τη θέλησή μας. Δε μπορούμε να «παραγγείλουμε» κάτι να κάνει το στομάχι μας, θα το κάνει όταν πρέπει και όταν πάρει την κατάλληλη οδηγία μέσω των νεύρων μας. Υπάρχουν δυο συστήματα νεύρων. Το συμπαθητικό και το παρασυμπαθητικό σύστημα. Το ένα «γκαζώνει» τον οργανισμό μας και το άλλο τον «φρενάρει». Όταν βρισκόμαστε σε κατάσταση άγχους, ο οργανισμός λειτουργεί σα να είναι σε επιφυλακή για κίνδυνο. Δηλαδή «γκαζώνει» τις λειτουργίες του. Η καρδιά χτυπάει πιο γρήγορα, η αναπνοή είναι πιο ρηχή και γρήγορη, η πίεση ανεβαίνει, το μυϊκό σύστημα είναι σε ένταση. Όσον αφορά το πεπτικό σύστημα ο οισοφάγος μπορεί να παρουσιάσει σπασμό, το στομάχι αυξημένη έκκριση οξέος με αποτέλεσμα πόνο και δυσπεψία, το έντερο κινείται πιο έντονα με αποτέλεσμα να έχουμε πρήξιμο, δυσκοιλιότητα ή διάρροιες. Αυτή είναι μια απλοποιημένη εικόνα. Φανταστείτε πως είναι τα όργανά μας όταν είμαστε μονίμως σε κατάσταση στρες. Μονίμως «γκαζωμένα»!!!
Υπάρχουν παθήσεις που δεν προκαλούνται αλλά επιδεινώνονται σε καταστάσεις στρες. Τέτοιες περιπτώσεις είναι το έλκος του στομάχου, τα φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου, το ευερέθιστο έντερο και η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.
Μπορείς όμως να μη ψάξεις ένα επίμονο σύμπτωμα; Δύσκολο αν είσαι γιατρός και ξέρεις πως αν και στο 99% δε θα έχει τίποτε, εκείνο το 1% είναι που σε οδηγεί στον μερικές φορές περιττό έλεγχο. Από το λεπτομερές ιστορικό, αλλά και τη γλώσσα του σώματος ενός ασθενούς μπορεί κάποιος να καταλάβει αν πρόκειται για ψυχοσωματική εκδήλωση. Είναι πολύ σημαντικό να εξηγήσουμε στους ασθενείς μας τι έχουν και γιατί συμβαίνει και μετά να αναλάβουν την επιλογή της αντιμετώπισης, που να είμαστε ειλικρινείς, συνήθως χρειάζεται επαγγελματική βοήθεια κάποιος από ψυχολόγο ή ψυχίατρο για να βελτιωθεί ουσιαστικά. Η προσωπική μου εμπειρία δείχνει πως όταν εξηγώ στους ασθενείς μου γιατί τους συμβαίνει αυτό που έχουν, δείχνουν να το καταλαβαίνουν και συχνά μόνο με τη συζήτηση νοιώθουν καλύτερα και φεύγουν τα συμπτώματα συνήθως παροδικά. Πολλοί μου λένε πως θα απευθυνθούν σε ειδικό για να λάβουν βοήθεια. Δυστυχώς όμως τελικά το ποσοστό που λαμβάνει βοήθεια από τρίτο, είναι πάρα πολύ μικρό και μετά από καιρό οι ασθενείς επανέρχονται με το ίδιο ή άλλο σύμπτωμα.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα που αναφέρονται σε περιπτώσεις άγχους η κατάθλιψης είναι πονοκέφαλος, ανορεξία, ή και το αντίθετο αυξημένη όρεξη, κόπωση, μυοσκελετικά προβλήματα, αϋπνία, διαταραχές σεξουαλικές, διαταραχές στην περίοδο, δύσπνοια, εξανθήματα και όσον αφορά το πεπτικό σύστημα, πόνος στην κοιλιά που έρχεται και φεύγει, δυσκοιλιότητα, διάρροια ή εναλλαγές των κενώσεων, αυτό που αποκαλούν πολλοί σπαστική κολίτιδα, πρήξιμο, δυσπεψία, ναυτία, καούρες, δυσκολία στην κατάποση και πολλά άλλα. Αυτά που ΔΕΝ είναι συμπτώματα άγχους και χρειάζονται ψάξιμο άμεσα, είναι η αιμορραγία από τον πρωκτό είτε με κόκκινο έντονο είτε με μαύρο αίμα, ο πυρετός, η ανεξήγητη απώλεια βάρους, ο συνεχόμενος πόνος στο ίδιο σημείο που δεν υφίεται και επιδεινώνεται. Με βάση τα συμπτώματα, την ηλικία και τα συνοδά ευρήματα , ο γιατρός θα καθορίσει τι έλεγχος χρειάζεται ένας ασθενής.
Δεν είναι πάντα εύκολο να αντιμετωπίσει κάποιος τις ψυχοσωματικές εκδηλώσεις του άγχους ή της κατάθλιψης . Είναι πολύ πιο εύκολο και γρήγορο να αντιμετωπιστεί ένα έλκος ή μια φλεγμονή παρά οι διαταραχές στο σώμα που οφείλονται σε διαταραχές του ψυχισμού. Είναι καλό να απευθυνθεί κάποιος σε ειδικό για να πάρει βοήθεια. Είναι βέβαια ακόμη δύσκολο στην κοινωνία μας να μιλάμε για επαγγελματική βοήθεια από ειδικούς της ψυχικής υγείας. Δυστυχώς. Όμως όταν αποφασίσουμε να δούμε την αλήθεια κατάματα και να αντιμετωπίσουμε τις πραγματικές αιτίες των προβλημάτων μας, τότε θα πάμε ένα βήμα τη ζωή μας μπροστά! Καλή μας επιτυχία λοιπόν!
Αφήστε το σχόλιό σας στο Facebook πατώντας εδώ.