Κατηγορία: Άρθρα

Η γαστροσκόπηση είναι μια εξέταση κατά την οποία γίνεται ο έλεγχος του οισοφάγου, του στομάχου και του δωδεκαδακτύλου με τη χρήση ενός εύκαμπτου σωλήνα που λέγεται γαστροσκόπιο. Αυτά τα όργανα αποτελούν το πρώτο τμήμα του πεπτικού σωλήνα.

Πως γίνεται η γαστροσκόπηση;

Το γαστροσκόπιο εισέρχεται από το στόμα στον οισοφάγο, μετά στο στόμαχο και φτάνει μέχρι το δωδεκαδάκτυλο. Ο γιατρός μέσω του γαστροσκοπίου βλέπει σε μια οθόνη το εσωτερικό του εντέρου σας. Κατά την εξέταση αυτή μπορεί να διαπιστωθεί αν κάποιος έχει γαστρίτιδα, έλκος πολύποδες, καρκίνο, αγγειοδυσπλασίες, κτλ. Επίσης μέσα από το γαστροσκόπιο μπορούν να ληφθούν βιοψίες για ιστολογική εξέταση.

Ποια είναι η προετοιμασία;

Πριν την εξέταση θα πρέπει να ενημερώσετε το γιατρό για το ιστορικό σας. Είναι πολύ σημαντικό να ξέρει ο γιατρός σας αν υπάρχουν προβλήματα καρδιολογικά, αναπνευστικά, νευρολογικά, καθώς επίσης αν λαμβάνετε φάρμακα αντιπηκτικά, ασπιρίνη, αντιαιμοπεταλιακά, αντιφλεγμονώδη και φάρμακα για σακχαρώδη διαβήτη. Υπάρχουν φάρμακα που πρέπει να διακοπούν για κάποιες μέρες πριν την εξέταση για να μειωθεί ο κίνδυνος επιπλοκών.

Για να γίνει αυτή η εξέταση πρέπει να είσαστε νηστικός οχτώ ώρες, να μην έχετε πιει νερό τις τελευταίες δυο ώρες, να μην έχετε καπνίσει και να μην έχετε φάει τσίχλα.

Πριν την εξέταση ενημερώνεστε για τη διαδικασία και υπογράφετε συγκατάθεση. Για να γίνει η γαστροσκόπηση δεν χρειάζετε να βγάλετε τα ρούχα σας. Αν έχετε τεχνητή οδοντοστοιχία θα πρέπει να τη βγάλετε. Ξαπλώνετε στην αριστερή πλάγια θέση.

Είναι δύσκολη η εξέταση;

Η γαστροσκόπηση είναι μια ανώδυνη και εύκολη εξέταση. Πολλοί κάνουν την εξέταση χωρίς να χορηγηθεί κάποιο φάρμακο παρά μόνο με τοπικό αναισθητικό σπρέι. Όμως επειδή πολύς κόσμος έχει δυσκολία λόγω των έντονων αντανακλαστικών στο λαιμό και έχουν την τάση να κάνουν εμετό, μπορεί να γίνει με τη χορήγηση μέθης.

Ο γαστρεντερολόγος ή ο αναισθησιολόγος τοποθετεί έναν φλεβοκαθετήρα στο χέρι σας, ελέγχει το οξυγόνο και τις σφύξεις, χορηγεί φάρμακα και ενδέχεται να κοιμηθείτε για λίγη ώρα. Ξυπνάτε αμέσως με το που τελειώσει η εξέταση, παραμένετε λίγη ώρα για να συνέλθετε και μετά επιστρέφετε στο σπίτι σας. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε πως μετά την εξέταση δεν επιτρέπεται η οδήγηση όσο καλά και να αισθάνεστε καθώς και η λήψη αλκοόλ.

Υπάρχουν κίνδυνοι από τη γαστροσκόπηση;

Η γαστροσκόπηση είναι μια πολύ ασφαλής εξέταση αλλά όπως όλες οι επεμβατικές πράξεις μπορεί να έχει κινδύνους. Οι εξαιρετικά σπάνιοι αλλά σοβαρότεροι είναι να συμβεί διάτρηση ή αιμορραγία. Σε αυτή την περίπτωση χρειάζεται νοσηλεία.

Αν κάποιος έχει υγρά στο στομάχι μπορεί κατά την εξέταση να συμβεί εισρόφηση δηλαδή να μετακινηθούν να υγρά στον πνεύμονα. Μετά την γαστροσκόπηση ενδέχεται να υπάρχει μικρός ερεθισμός στο λαιμό που υποχωρεί σε λίγες ώρες. Άλλες πιθανές επιπλοκές είναι αλλεργία στα χορηγούμενα φάρμακα, ερεθισμός στη φλέβα από την οποία χορηγούνται τα φάρμακα, καρδιολογικά προβλήματα σε ασθενείς με προυπάρχοντα προβλήματα. Όλα αυτά αντιμετωπίζονται άμεσα.

Τι είναι το έλκος;

Τι προκαλεί το έλκος;

Είναι αρκετά σύνηθες να ακούμε κόσμο να διαμαρτύρεται πως τον πονάει το στομάχι του γιατί έχει γαστρίτιδα. Δυστυχώς η λέξη αυτή χρησιμοποιείται πολύ τακτικά και μερικές φορές λανθασμένα, γιατί συχνά τα ενοχλήματα που έχει ο ασθενής έχουν άλλες αιτίες.

Και επίσης τις περισσότερες φορές η διάγνωση της γαστρίτιδας δεν μπαίνει με ειδικές εξετάσεις απλά όταν δεν υπάρχει άλλη προφανής αιτία τα ενοχλήματα αποδίδονται εκεί. Είναι όμως κάθε πόνος ψηλά στην κοιλιά γαστρίτιδα; και τι είναι ακριβώς αυτή η πάθηση.

Να ξεκαθαρίσουμε λοιπόν σε τι αναφερόμαστε όταν λέμε γαστρίτιδα. Γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή του βλεννογόνου του στομάχου δηλαδή της εσωτερικής επιφάνειας του. Η γαστρίτιδα μπορεί να είναι οξεία ή χρόνια.

Τι προκαλεί τη γαστρίτιδα;

Μια από τις πιο συχνές αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν γαστρίτιδα είναι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού. Το ελικοβακτηρίδιο είναι ένα μικρόβιο που βρίσκεται στο στομάχι μεγάλου ποσοστού ανθρώπων. Δεν προκαλεί σε όλους βλάβες αλλά σε μικρό ποσοστό ατόμων μπορεί να προκαλέσει γαστρίτιδα, έλκος στομάχου και δωδεκαδακτύλου αλλά και καρκίνο.

Άλλη συχνή αιτία είναι ορισμένα φάρμακα όπως η ασπιρίνη και άλλα αντιφλεγμονώδη φάρμακα. Πολύς κόσμος είτε για πρόληψη καρδιαγγειακών παθήσεων είτε για ορθοπεδικά προβλήματα λαμβάνουν αυτή την κατηγορία φαρμάκων. Σε ένα ποσοστό από αυτούς θα εμφανιστεί γαστρίτιδα αλλά και έλκος με τις πιθανές επιπλοκές τους.

Γαστρίτιδα μπορεί επίσης να προκληθεί από κατάχρηση αλκοόλ, πολλαπλούς εμέτους, παλινδρόμηση χολής, στρες από σοβαρές παθήσεις, κακοήθη αναιμία, αλλεργικές αντιδράσεις, αυτοάνοση αιτία, ακτινοβολίες και ορισμένες λοιμώξεις από μικρόβια και ιούς.

Τι συμπτώματα έχει η γαστρίτιδα;

Τα συμπτώματα ποικίλουν πολύ και σε πολλές περιπτώσεις μπορεί και να μην υπάρχουν καθόλου. Σε αυτές τις περιπτώσεις η διάγνωση μπαίνει όταν γίνεται έλεγχος για άλλες αιτίες.

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι πόνος στο άνω τμήμα της κοιλιάς, φούσκωμα, ναυτία, δυσφορία, εμετοί, δυσπεψία και σπανιότερα λόξυγγας, ανορεξία, έμετοι, διάρροιες. Σε σοβαρές περιπτώσεις μπορεί να παρουσιαστεί αιμορραγία που εκδηλώνεται ή με αιματέμεση (εμετός με αίμα) ή με μέλαινα κένωση (μαύρα κόπρανα).

Πως γίνεται η διάγνωση της γαστρίτιδας;

Η υποψία μπαίνει με το ιστορικό του ασθενούς. Η επιβεβαίωση της διάγνωσης μπαίνει με τη γαστροσκόπηση και την ιστολογική εξέταση μικρών τεμαχίων από το βλεννογόνο του στομάχου.

Η γαστροσκόπηση είναι η εξέταση κατά την οποία ένα ειδικό λεπτό μηχάνημα που έχει στην άκρη του κάμερα, μπαίνει από το στόμα και φτάνει στο στομάχι και έτσι βλέπουμε αν υπάρχει βλάβη. Κατά τη διάρκεια της εξέτασης μπορούμε να πάρουμε βιοψίες.

Οι βιοψίες μας δείχνουν το βαθμό φλεγμονής που υπάρχει στο στομάχι και ενδεχομένως ποια είναι η αιτία της φλεγμονής. Η γαστροσκόπηση είναι μια απλή, εύκολη και ανώδυνη εξέταση που δεν χρειάζεται κάποια ειδική προετοιμασία, παρά μόνο να είναι ο εξεταζόμενος νηστικός.

Το βαριούχο γεύμα μπορεί να δείξει έμμεσα αν υπάρχει φλεγμονή, δεν μπορεί όμως να ληφθεί δείγμα για ιστολογική εξέταση με αυτή την εξέταση.

Τι επιπλοκές μπορεί να εμφανιστούν;

Οι πιο συχνές επιπλοκές είναι γαστρορραγία (αιμορραγία από το στομάχι), έλκος, αναιμία, καρκίνος ή λέμφωμα του στομάχου με τις αντίστοιχες επιπλοκές τους.

Υπάρχει θεραπεία;

Η θεραπεία εξαρτάται κυρίως από την αιτία της νόσου. Τα πιο συνηθισμένα φάρμακα που χρησιμοποιούνται είναι οι αναστολείς της αντλίας πρωτονίων (ομεπραζόλη, εσομεπραζόλη, ραμπεπραζόλη, λανσοπραζόλη, παντοπραζόλη), οι Η-2 αναστολείς (ρανιτιδίνη) και τα αντιόξινα.

Αν υπάρχει λοίμωξη από ελικοβακτηρίδιο τότε ο γιατρός συνταγογραφεί μια θεραπεία με αντιβίωση για την εκρίζωσή του. Αν υπάρχει άλλη αιτία θα τροποποιηθεί και η αγωγή.

Αν γίνεται κατάχρηση αλκοόλ θα πρέπει να διακοπεί, όπως και η λήψη αντιφλεγμονωδών φαρμάκων.
Καλό είναι να αποφευγονται τα βαριά, λιπαρά και καυτερά φαγητά γιατί επιδεινώνουν τα συμπτώματα.

Μηνυματάκια να θυμόμαστε

• Η γαστρίτιδα είναι η φλεγμονή του στομάχου.
• Οι συνηθέστερες αιτίες είναι το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα
• Η διάγνωση μπαίνει με τη γαστροσκόπηση και τις βιοψίες
• Η θεραπεία εξαρτάται από την αιτία

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πολύ συχνός και αποτελεί τη δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στους άντρες μετά τον καρκίνο του πνεύμονα, και την τρίτη αιτία στις γυναίκες μετά τον καρκίνο του μαστού και του πνεύμονα. Για το λόγο αυτό η ανάγκη πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης είναι επιτακτική και δεν θα πρέπει κανένας να αμελεί να κάνει έλεγχο πριν εμφανιστούν συμπτώματα. Σ

την Ελλάδα περισσότεροι από 5.000 άτομα νοσούν κάθε χρόνο και 2.500 άτομα χάνουν τη ζωή τους. Τα νούμερα είναι αρκετά υψηλά. Είναι όμως πολύ σημαντικό το γεγονός πως ο καρκίνος του παχέος εντέρου προλαμβάνεται.

ΤΙ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΑ ΕΧΕΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ;

Όπως οι περισσότεροι καρκίνοι, στα αρχικά στάδια δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα. Όταν προχωρήσει η νόσος τότε μπορεί να εμφανιστεί αιμορραγία στα κόπρανα, δυσκοιλιότητα, διάρροιες εναλλαγές δυσκοιλιότητας και διάρροιας, αναιμία, ανορεξία, απώλεια βάρους κ.α.

ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΑΕΙ Ο ΚΑΡΚΙΝΟΣ ΤΟΥ ΠΑΧΕΟΣ ΕΝΤΕΡΟΥ ;

Οι περισσότεροι καρκίνοι ξεκινούν από μια μικρή καλοήθη βλάβη που λέγεται πολύποδας. Ο πολύποδας σχεδόν ποτέ δεν έχει συμπτώματα. Η εμφάνιση των πολυπόδων σχετίζεται με την ηλικία. Όσο μεγαλύτερος είναι κάποιος τόσο αυξάνει η συχνότητα εμφάνισής τους.

Όταν παραμένει ένας πολύποδας στο έντερο, μπορεί να μεγαλώσει και να γίνει κακοήθης. Ακόμη και τότε μπορεί να αντιμετωπιστεί εύκολα. Αν όμως αρχίσουν να εμφανίζονται συμπτώματα τότε συνήθως έχει προχωρήσει η νόσος.

ΠΟΙΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΑΥΞΗΜΕΝΟ ΚΙΝΔΥΝΟ;

Υπάρχουν δύο πληθυσμιακές ομάδες που μπορεί να εμφανίσουν καρκίνο παχέος εντέρου: η μία είναι η ομάδα «συνήθους κινδύνου» όπου ανήκει το 75% των ασθενών. Οι ασθενείς αυτοί δεν έχουν κανένα ύποπτο στοιχείο στο ιστορικό τους. Σε αυτή την ομάδα, η συχνότητα της εμφάνισης καρκίνου αυξάνει με την πάροδο της ηλικίας αρχίζοντας περίπου στην ηλικία των 50 ετών.

Η δεύτερη ομάδα είναι η ομάδα «αυξημένου κινδύνου». Εδώ ανήκουν άτομα που στην οικογένειά τους υπάρχουν συγγενείς 1ου βαθμού με καρκίνο παχέος εντέρου, άτομα που πάσχουν από ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου (ελκώδη κολίτιδα ή νόσο Crohn), και άτομα που πάσχουν από σπάνια σύνδρομα.

Εκτός από την κληρονομικότητα πολύ σημαντικό ρόλο έχει ο τρόπος ζωής και φυσικά η διατροφή. Ο καρκίνος του παχέος εντέρου εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα που κάνουν κατάχρηση αλκοόλ, σε παχύσαρκους, στους καπνιστές, σε άτομα που καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα ερυθρού κρέατος, ζωικού λίπους και σακχάρων, σε άτομα που κάνουν καθιστική ζωή καθώς και σε άτομα που έχουν υποβληθεί σε ακτινοβολίες ιδίως στην περιοχή της πυέλου.

ΜΕ ΠΟΙΕΣ ΜΕΘΟΔΟΥΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ;

Ο έλεγχος γίνεται με την κολονοσκόπηση το βαριούχο υποκλυσμό διπλής αντίθεσης και την αξονική κολονοσκόπηση. Κάθε μια από αυτές τις εξετάσεις έχει τα υπέρ και τα κατά της. Γενικά προτιμάται η κολονοσκόπηση επειδή αν υπάρχει πολύποδας μπορεί να αφαιρεθεί άμεσα. Η κολονοσκοπηση γίνεται ανώδυνα και είναι πολύ ασφαλής εξέταση.

ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΕΙ Ο ΕΛΕΓΧΟΣ;

Όταν κάποιος εμφανίσει κάποια από τα συμπτώματα που αναφέρθηκαν τότε πρέπει άμεσα να επισκεφτεί το γιατρό ανεξάρτητα από την ηλικία του.

Όσοι ανήκουν στην ομάδα συνήθους κινδύνου και είναι άνω των 50 ετών θα πρέπει να κάνουν την πρώτη τους κολονοσκόπηση. Αν δεν υπάρχει κανένα εύρημα θα επαναλάβουν την κολονοσκόπηση μετά από 5 χρόνια. Αν όμως υπάρχουν πολύποδες οι οποίοι αφαιρούνται κατά τη διάρκεια της πολυποδεκτομής ανώδυνα θα πρέπει να επαναλάβουν την εξέταση πιο σύντομα ανάλογα με την απάντηση της βιοψίας τους.

Όσοι ανήκουν στην ομάδα υψηλού κινδύνου θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι και να ξεκινούν τον έλεγχο ανάλογα με την περίσταση. Όσοι ασθενείς πάσχουν από ελκώδη κολίτιδα ή νόσο Crohn, θα πρέπει να υποβάλλονται σε ολική κολονοσκόπηση μετά την 8ετία και ανά 1-2 έτη.

Ασθενείς που έχουν χειρουργηθεί στο παρελθόν για καρκίνο παχέος εντέρου πρέπει να υποβάλλονται σε κολονοσκόπηση 6 μήνες – 1 έτος μετά την επέμβαση και επί αρνητικών ευρημάτων μετά από 3 χρόνια.

ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ;

• Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι πολύ συχνός αλλά μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί έγκαιρα.
• Στους περισσότερους εμφανίζεται χωρίς να υπάρχει κανένα ιστορικό.
• Αν δεν υπάρχει ιστορικό, ο έλεγχος πρέπει να ξεκινάει στα 50. Η κολονοσκόπηση είναι ανώδυνη και σώζει ζωές.
• Η μείωση της κατανάλωσης ζωικού λίπους και περιορισμός του δυτικού τρόπου διατροφής (Fast Food) και η εφαρμογή της μεσογειακής δίαιτας: φρέσκα λαχανικά και φρούτα, ελαιόλαδο , όσπρια, ψωμί ολικής αλέσεως, γαλακτοκομικά προϊόντα βοηθάει.
• Η διακοπή του καπνίσματος, ο περιορισμός αλκοόλ, ο έλεγχος του σωματικού βάρους και η καθημερινή σωματική άσκηση είναι απαραίτητα.

Τώρα τελευταία όλο και συχνότερα με ρωτάνε για την κοιλιοκάκη. Σας δίνω μερικές απλές πληροφορίες.

Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια πάθηση που εμφανίζεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση όταν καταναλώνουν προϊόντα που περιέχουν γλουτένη. Θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα και ενώ παλιότερα πιστεύαμε πως είναι πολύ σπάνια πάθηση, τώρα ξέρουμε πως παγκοσμίως παρατηρείται στο 1% του πληθυσμού.

Η γλουτένη είναι ένας συνδυασμός πρωτεϊνών (της γλοιαδίνης και της γλουτελίνης) που βρίσκεται σε κάποια δημητριακά όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη. Όταν ασθενείς με κοιλιοκάκη καταναλώνουν γλουτένη, ο οργανισμός τους πυροδοτεί μια ανοσολογική αντίδραση με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι λάχνες του λεπτού εντέρου.

Ο ρόλος του λεπτού εντέρου είναι η απορρόφηση των συστατικών της τροφής και αυτό γίνεται μέσω των λαχνών. Όταν οι λάχνες καταστρέφονται ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει πολλές ουσίες με αποτέλεσμα να έχουμε σύνδρομο δυσαπορρόφησης.

Η κλινική εικόνα εξαρτάται από την ηλικία και τη βαρύτητα της νόσου. Πολύ συχνά δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση μπαίνει τυχαία. Μπορεί όμως να εμφανιστεί χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο ή σπανιότερα δυσκοιλιότητα, σιδηροπενική αναιμία, μετεωρισμός, αδυναμία αύξησης σωματικού βάρους, μειωμένη ανάπτυξη, υπογονιμότητα, συμπτώματα από έλλειψη βιταμινών και άλλων στοιχείων, οστεοπενία ή οστεοπόρωση, νευρολογικές διαταραχές, διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας, καθυστέρηση της εφηβείας, δερματίτιδα, λέμφωμα κ.α.

Επίσης μπορεί να συνυπάρχει αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης, σύνδρομο Down, ή σύνδρομο Turner κ.α. Οι συγγενείς ατόμων με κοιλιοκάκη έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η υποψία της νόσου μπαίνει από τη λήψη του ιστορικού και της αιματολογικές εξετάσεις. Αν ο γιατρός υποπτευτεί κοιλιοκάκη θα αναζητήσει ειδικά αντισώματα στις εξετάσεις αίματος όπως τα αντιγλοιαδινικά, τα αντιενδομυσιακά και τα αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης.

Η επιβεβαίωση γίνεται με τη γαστροσκόπηση και τη λήψη βιοψιών λεπτού εντέρου που δείχνει τις βλάβες στις λάχνες. Υπάρχει και γενετικός έλεγχος των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας HLA . Ο γενετικός έλεγχος μπορεί να χρησιμεύσει όταν η διάγνωση είναι αμφίβολη.

Ποια είναι η θεραπεία της κοιλιοκάκης;

Η κοιλιοκάκη αντιμετωπίζεται με δίαιτα χωρίς γλουτένη εφ’όρου ζωής. Όταν ο ασθενής σταματήσει τη λήψη γλουτένης οι λάχνες του εντέρου επανέρχονται στη φυσιολογική τους κατάσταση μέσα σε 6-12 μήνες. Τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες Σε βαριές περιπτώσεις ενδεχομένως να χρειαστούν συμπληρώματα για ένα διάστημα μέχρι να αποκατασταθούν πιθανές ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

Χρειάζεται σωστή παρακολούθηση ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά για τον έλεγχο της ανάπτυξής τους , αλλά και για έλεγχο πιθανής συνύπαρξης αυτοάνοσων νοσημάτων ή λεμφώματος σε παιδιά και ενήλικες.

Υπάρχει μια δυσκολία στη θεραπεία. Η γλουτένη είναι πολύ διαδεδομένη στο εμπόριο και βρίσκεται στα περισσότερα τυποποιημένα τρόφιμα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αναζητείται το ειδικό σήμα στην ετικέτα της συσκευασίας που υποδηλώνει πως είναι ελεύθερο γλουτένης.

Ενδεικτικά θα πούμε πως απαγορεύονται όλα τα προϊόντα που περιέχουν αλεύρι όπως ψωμί, φρυγανιές, πίτες, μπισκότα, ζυμαρικά, κάποια αλλαντικά, μπύρα κ.α. Επιτρέπονται όλα τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά, το ρύζι, το λάδια, καθώς και το καλαμπόκι όπως και τα προϊόντα από καλαμπόκι (π.χ αλεύρι).

Στα φαρμακεία κυκλοφορούν τρόφιμα (ψωμί, μπισκότα, μακαρόνια που έχουν παρασκευαστεί από αλεύρι χωρίς γλουτένη). Πολλές φορές όταν η γλουτένη είναι σε μικροποσότητες δεν αναγράφεται στα σκευάσματα και αυτό δημιουργεί θέμα. Γιατί ακόμη και όταν ένα προϊόν είναι φτιαγμένο με υλικά χωρίς γλουτένη, αν αυτό κατασκευάζεται στο ίδιο μηχάνημα όπου πριν είχε χρησιμοποιηθεί για προϊόντα με γλουτένη, μπορεί να υπάρξει πρόβλημα.

Γιατί ακόμη και κατανάλωση πολύ μικρής ποσότητας γλουτένης μπορεί να προκαλέσει μέσα σε λίγες ώρες καταστροφή των λαχνών. Στη αγορά κυκλοφορούν άλευρα, ψωμί, ζυμαρικά, μπύρες και άλλα προϊόντα χωρίς γλουτένη έτσι ώστε να παρασκευάζει κάποιος μόνος του το γεύμα του.

Αυτό που εγώ συστήνω είναι όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη να βρίσκονται σε επικοινωνία με την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ» (www.koiliokaki.com) και μέσω της ομάδας της στο facebook (https://www.facebook.com/groups/koiliokaki/?ref=ts&fref=ts) μπορεί να πάρει κάποιος πολλές πληροφορίες για συγκεκριμένα προϊόντα και να ρωτήσει λεπτομέρειες για τη διατροφή που τα ξέρουν οι πάσχοντες καλύτερα από τους γιατρούς και του διαιτολόγους τους.

Μηνυματάκια να θυμόμαστε

• Η κοιλιοκάκη έχει γενετική προδιάθεση και θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα
• Προκαλείται από την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη
• Η γλουτένη βρίσκεται σε προϊόντα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι και βρώμη, αλλά και σε μια πληθώρα τυποποιημένων προϊόντων.
• Ο ασθενής μπορεί να μην έχει καθόλου συμπτώματα, αλλά μπορεί να εμφανίσει μια πολύ μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων
• Η διάγνωση μπαίνει με την ανεύρεση ειδικών αντισωμάτων και τη γαστροσκόπηση με λήψη βιοψιών από το λεπτό έντερο.
• Η μοναδική θεραπεία είναι η προσεκτική διατροφή ελεύθερη γλουτένης

Τι σημαίνει αιμορραγία πεπτικού συστήματος;

Πως μπορώ να καταλάβω πως χάνω αίμα;

Τι προκαλεί αιμορραγία στο πεπτικό σύστημα;

Το θέμα της δυσαπορρόφησης είναι αρκετά εξειδικευμένο, γι αυτό θα το περιγράψω όσο το δυνατόν πιο απλά. Ουσιαστικά είναι σύμπτωμα κάποιας υποκείμενης νόσου

Σύνδρομα δυσαπορρόφησης

Όπως λέει και το όνομα, τα σύνδρομα δυσαπορρόφησης είναι οι καταστάσεις εκείνες που δεν επιτρέπουν την απορρόφηση θρεπτικών ουσιών από το έντερο (όπως βιταμίνες, σίδηρο, ασβέστιο κτλ). Όλες οι ουσίες και τα υγρά που βρίσκονται στις τροφές απορροφώνται στο λεπτό έντερο, ενώ στο παχύ έντερο γίνεται μόνο απορρόφηση νερού.

Ποιες είναι οι αιτίες

Καταρχήν για να μιλήσουμε για σύνδρομο δυσαπορρόφησης θα πρέπει ο ασθενής να τρέφεται σωστά (για παράδειγμα να μην έχει ανορεξία). Υπάρχουν πολλές αιτίες που μπορεί να εμποδίσουν την απορρόφηση ουσιών από το έντερο. Μπορεί να υπάρχει κάποια φλεγμονή, να έχει αφαιρεθεί ή παρακαμφθεί κάποιο τμήμα του εντέρου, ή να μην παράγει ο οργανισμός τα απαραίτητα ένζυμα για να μπορέσει να γίνει η πέψη και να απορροφηθούν σωστά οι θρεπτικές ουσίες.

Παραδείγματα καταστάσεων που προκαλούν δυσαπορρόφηση είναι η χρήση αντιβιοτικών, η κοιλιοκάκη (δυσανεξία στη γλουτένη), η χρόνια παγκρεατίτιδα, κολλαγονώσεις, ο αλκοολισμός, η δυσανεξία στη λακτόζη, ακτινοβολίες στην κοιλιά που κάνουν ζημιά στο έντερο, μικροβιακές ή παρασιτικές λοιμώξεις, νόσος του Crohn, εκτομή τμήματος του εντέρου που προκαλεί το σύνδρομο βραχέος εντέρου κ.

Επίσης ενδοκρινικές διαταραχές όπως παθήσεις του θυρεοειδή, των παραθυρεοειδών, σακχαρώδης διαβήτης. Κατάχρηση καθαρτικών επηρεάζει την απορρόφηση. Δεν θα αναφερθώ περισσότερο στα αίτια γιατί είναι πολλά και τα περισσότερα είναι σπάνια.

Τι μπορεί να προκαλέσει;

Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι : χρόνια διάρροια, απώλεια βάρους, κακή ανάπτυξη στα παιδιά, στεατόρροια (όταν υπάρχει λίπος στα κόπρανα), έντονη κόπωση, φούσκωμα και αναιμία. Αναλόγως την υποκείμενη νόσο θα εμφανιστούν ή όχι και άλλα συμπτώματα. Μπορεί να υπάρχει αφυδάτωση, υπογονιμότητα, οστεοπόρωση, ραχίτιδα και σε περίπτωση κοιλιοκάκης μπορεί να παρουσιαστεί αδενοκαρκίνωμα ή λέμφωμα του εντέρου.

Τι εξετάσεις πρέπει να γίνουν;

Αν ο γιατρός υποψιαστεί κάποιο σύνδρομο δυσαπορρόφησης, θα πρέπει να γίνει ένας πλήρης αιματολογικός έλεγχος, να δούμε αν υπάρχει αναιμία, αν λείπει σίδηρος, βιταμίνη Β12, φυλλικό όξύ, μαγνήσιο, ασβέστιο, αν έχει καλή πηκτικότητα στο αίμα, αν το συκώτι και το πάγκρεας λειτουργούν κανονικά.

Από εκεί και έπειτα αν χρειαστεί πιο εξειδικευμένος έλεγχος γίνεται εξέταση για αντισώματα για κοιλιοκάκη, έλεγχος με γαστροσκόπηση και κολονοσκόπηση, αξονική ή μαγνητική τομογραφία. Καλό είναι να γίνει και εξέταση κοπράνων για λίπος.

Ποια είναι η αντιμετώπιση;

Η θεραπεία εξαρτάται από την υποκείμενη πάθηση, αλλά και την αναπλήρωση των στοιχείων που λείπουν είτε με τροφή είτε με συμπληρώματα ή φάρμακα. Αν πρόκειται για δυσανεξία σε κάποια ουσία, είναι απαραίτητη η κατάργηση της τροφής αυτής όπως επίσης αν γίνεται μεγάλη κατάχρηση αλκοόλ, θα πρέπει να απαραίτητα αυτή να σταματήσει. Σίγουρα θα πρέπει να υπάρχει τακτική παρακολούθηση για την πρόληψη επιπλοκών.

Το θέμα είναι αρκετά εξειδικευμένο αλλά μου το ζήτησαν πολλοί τις τελευταίες μέρες γι αυτό και το ανεβάζω.

Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα πολύπλοκο όργανο του οργανισμού που χρησιμεύει σε πάρα πολλές λειτουργίες. Μια από αυτές είναι και η πέψη της τροφής.

Η χολή, είναι το κιτρινοπράσινο υγρό που παράγει το συκώτι για να γίνει η πέψη της τροφής. Μέσα στο συκώτι βρίσκεται ένα μεγάλο δίκτυο αγγείων (φανταστείτε πως είναι σαν σωλήνες) που μεταφέρουν τη χολή σε μια αποθήκη που λέγεται χοληδόχος κύστη. Τα αγγεία αυτά λέγονται χοληφόρα. Όταν τρώμε ειδοποιείται η χοληδόχος κύστη και αδειάζει τη χολή μέσα από δυο άλλους σωλήνες, τον κυστικό και τον χοληδόχο πόρο, μέσα στο έντερο για να μπορέσουμε να χωνέψουμε την τροφή μας.

Τι είναι η πρωτοπαθής χολική κίρρωση;

Η πρωτοπαθής χολική κίρρωση είναι μια χρόνια φλεγμονή του ήπατος που καταστρέφει σιγά σιγά τα χοληφόρα. Εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες.

Ποιες είναι οι αιτίες της νόσου;

Η αιτία της νόσου είναι άγνωστη. Οι περισσότεροι πιστεύουν πως είναι αυτοάνοση κατάσταση, δηλαδή θεωρούν πως ο οργανισμός στρέφεται εναντίον του ίδιου του οργανισμού του και τον καταστρέφει. Όμως πιθανότατα να παίζουν ρόλο και γενετικοί ή περιβαλλοντικοί παράγοντες. Η πρωτοπαθής χολική κίρρωση μπορεί να συνυπάρχει και με άλλες παθήσεις όπως κοιλιοκάκη, διαταραχές του θυρεοειδή, αρθρίτιδα, σκληρόδερμα κ.α.

Τι συμπτώματα έχει;

Πολύ συχνά δεν υπάρχουν καθόλου συμπτώματα και ο ασθενής ανακαλύπτει πως έχει τη νόσο επειδή οι ηπατικές του εξετάσεις δεν είναι καλές. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα που μπορεί να εμφανίσει κάποιος είναι κόπωση, βάρος στην περιοχή του ήπατος, φαγούρα στο σώμα (ιδίως χέρια, πόδια και πλάτη), ξηρό στόμα και ξηρά μάτια, ίκτερος (όταν το δέρμα γίνεται κίτρινο), σε προχωρημένα στάδια μπορεί να υπάρχει υπέρχρωση του δέρματος, διόγκωση της κοιλιάς από υγρό που λέγεται ασκίτης, πρήξιμο των ποδιών από κατακράτηση υγρών, ξανθελάσματα (κίτρινα μορφώματα από εναπόθεση λίπους) κυρίως γύρω από τα μάτια, δυσπετικά ενοχλήματα και σπάνια συχνές ουρολοιμώξεις.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Ένα σωστό ιστορικό βάζει την υποψία της νόσου. Οι βιοχημικές εξετάσεις αίματος είναι απαραίτητες (αλκαλική φωσφατάση, γ-gt, τρανσαμινάσες και χολερυθρίνη ) αλλά και ανοσολογικές όπως τα αυτοαντισώματα (αντιμιτοχονδριακά, αντιπυρηνικά) και οι ανοσοσφαιρίνες IgM.

Συμπληρωματικά θα πρέπει να γίνει υπέρηχος άνω κοιλίας, ενδεχομένως μαγνητική χολαγγειογραφία και ελαστογραφία. Η βιοψία ήπατος είναι σημαντική όχι μόνο για την επιβεβαίωση της διάγνωσης, αλλά και την εκτίμηση της καταστροφής των χολεγγείων.

Υπάρχει θεραπεία;

Δεν υπάρχει θεραπεία που να εξαφανίζει τη νόσο. Τα φάρμακα που χρησιμοποιούμε είναι κυρίως το ουρσοδεοξυχολικό οξύ (γνωστό σαν Ursofalk) και πολύ σπάνια κολχικίνη, ή κορτιζόνη. Πολλές φορές όταν η φαγούρα είναι έντονη, πιθανό να χρειαστούν αντισταμινικά. Επειδή συχνά οι ασθενείς με πρωτοπαθή χολική κίρρωση έχουν οστεοπόρωση και αυξημένη χοληστερίνη ενδέχεται να χρειαστούν επιπλέον αγωγή. Όταν ένας ασθενής φτάνει σε νόσο τελικού σταδίου η ηπατική μεταμόσχευση είναι η μόνη θεραπεία.

Ποια είναι η πρόγνωση;

Όπως όλες οι χρόνιες παθήσεις του ήπατος, έτσι και η πρωτοπαθής χολική κίρρωση μπορεί και να οδηγήσει σε πλήρη καταστροφή του οργάνου δηλαδή σε ηπατική ανεπάρκεια, και σε καρκίνο. Δε σημαίνει πως όλοι οι ασθενείς θα οδηγηθούν σε αυτό το στάδιο, υπάρχει μεγάλο ποσοστό που δεν έχουν επιδείνωση της νόσου.

Τα τελευταία χρόνια η πρόγνωση είναι καλύτερη λόγω της πιο έγκαιρης διάγνωσης αλλά και της καλύτερης παρακολούθησης που έχουν αυτοί οι ασθενείς.

Να κάτι που το καλοκαίρι πρέπει να σκεφτόμαστε συχνά.

Θυμάμαι σαν παιδιά ακούγαμε συχνά: περίμενε μερικές ώρες να βουτήξεις γιατί θα πας στον πάτο αν κάνεις μπάνιο φαγωμένος. Και εμείς μετράγαμε τις ώρες, μερικές φορές κλέβαμε κιόλας για να πάμε μια ώρα νωρίτερα για μπάνιο

Είναι όμως ακριβώς έτσι; είναι δηλαδή το επιπλέον βάρος του φαγητού που θα μας βουλιάξει;

Όχι φυσικά. Απλά αυτό μας φαινόταν σαν πιτσιρίκια λογικό. Γιατί όμως δεν πρέπει να βουτάμε;

Όταν κάνουμε μπάνιο, οι μύες μας χρειάζονται αρκετό οξυγόνο για να λειτουργήσουν. Έτσι η καρδιά στέλνει όσο αίμα τους χρειάζεται. Όταν τρώμε και αρχίζει η διαδικασία της πέψης η καρδιά μας θα στείλει το αίμα στο πεπτικό σύστημα δηλαδή στο στομάχι και το έντερο για να λειτουργήσουν σωστά. Έτσι ελαττώνεται η παροχή αίματος σε άλλα όργανα.

Αν εμείς αποφασίσουμε να κολυμπήσουμε φαγωμένοι ζορίζουμε την καρδιά μας για να στείλει πολύ αίμα και στους μύες αλλά και στο πεπτικό σύστημα. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί αποτελεσματικά. Έτσι αυξάνει η πιθανότητα να πάθει κάποιος κράμπες και να δυσκολευτεί στην κολύμβηση, να κουραστεί πολύ και να μην μπορεί να επιστρέψει ή να πάθει κάποιο καρδιακό επεισόδιο από την κούραση. Επιπλέον αν κάποιος κολυμπά φαγωμένος, εύκολα μπορεί να κάνει εμετό και να πνιγεί.

Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να περιμένουμε από 1 ως 3 ώρες μετά το φαγητό, αναλόγως τι έχουμε φάει. Ένα λιπαρό γεύμα ή ένα μεγάλο γεύμα απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο για να γίνει η πέψη σε σχέση με μια ελαφριά σαλάτα ή κάποιο φρούτο. Το να μπείτε και να καθίσετε στα ρηχά δεν έχει κινδύνους, επικίνδυνο είναι να πάει κάποιος στα βαθιά, όπως και να κάνει έντονη άσκηση.

Προσέχουμε λοιπόν.Το καλοκαιράκι είναι μια υπέροχη εποχή, τόσο όμορφη που μας κάνει να ξεχνιόμαστε από τα προβλήματά μας για λίγο. Ας φτιάξουμε μόνο όμορφες αναμνήσεις από τη θάλασσα και τις διακοπές και ας απολαύσουμε αυτές τις στιγμές μας…

Σχεδόν όλοι οι Ευρωπαίοι, τουλάχιστον μια φορά στη ζωή τους θα επισκεφθούν γαστρεντερολόγο για να αντιμετωπίσουν κάποιοι πρόβλημα του πεπτικού τους συστήματος.

Είναι σημαντικό να ξέρουμε πως το έντερο που αποτελεί μεγάλο τμήμα του πεπτικού συστήματος περιέχει πάρα πολλά μικρόβια, άλλα καλά και άλλα βλαβερά.

Ένα έντερο με πολλά βλαβερά μικρόβια θα προκαλέσει στον πάσχοντα συμπτώματα όπως κούραση, πονοκέφαλο, διάρροια και διαταραχές του αμυντικού συστήματος. Σε μακροχρόνια βάση, η παραμονή πολλών βλαβερών μικροβίων μπορεί να προκαλέσει παθήσεις όπως καρκίνο του εντέρου ή του ήπατος, διαβήτη και παχυσαρκία, ιδιοπαθή φλεγμονώδη νοσήματα του εντέρου και ευερέθιστο έντερο, κοιλιοκάκη και αρθρίτιδα. Οι ερευνητές υποψιάζονται συσχέτιση μεταξύ της ισορροπίας των εντερικών μικροβίων και της νόσου του πάρκινσον και του αλτζχάιμερ.

Από την άλλη τα καλά μικρόβια κρατάνε τον οργανισμό σε ισορροπία. Μας βοηθούν στην αποδόμηση των τροφών, διεγείρουν την κυτταρική ανάπτυξη, δυναμώνουν το αμυντικό σύστημα και προλαμβάνουν αλλεργίες και ασθένειες. Για να αποκτήσουμε και να διατηρήσουμε την ισορροπία των μικροβίων στο έντερο , είναι απαραίτητη η λήψη πολλών φυτικών ινών με τη διατροφή μας, όπως λαχανικά, όσπρια, φρούτα και δημητριακά ολικής αλέσεως και σιτηρά.

Τώρα αρχίζει να γίνεται πιο κατανοητή η αλληλεπίδραση του εντέρου με τον υπόλοιπο οργανισμό. Το έντερο παίζει πολύ σημαντικότερο ρόλο απ ότι πιστεύαμε γι αυτό.

ΠΡΟΣΕΧΟΥΜΕ ΤΟ ΕΝΤΕΡΟ ΜΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΠΡΟΣΕΧΕΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟ

Αυτό το κείμενο είναι μετάφραση ενός βίντεο που ανέβηκε από την Ευρωπαϊκή εταιρία γαστρεντερολογίας. Επειδή δεν έχει μετάφραση, το μετέφρασα εγώ για όσους δεν καταλαβαίνουν αγγλικά.