Ετικέτα: Διατροφικές συνήθειες

Τώρα τελευταία όλο και συχνότερα με ρωτάνε για την κοιλιοκάκη. Σας δίνω μερικές απλές πληροφορίες.

Τι είναι η κοιλιοκάκη;

Η κοιλιοκάκη είναι μια χρόνια πάθηση που εμφανίζεται σε άτομα με γενετική προδιάθεση όταν καταναλώνουν προϊόντα που περιέχουν γλουτένη. Θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα και ενώ παλιότερα πιστεύαμε πως είναι πολύ σπάνια πάθηση, τώρα ξέρουμε πως παγκοσμίως παρατηρείται στο 1% του πληθυσμού.

Η γλουτένη είναι ένας συνδυασμός πρωτεϊνών (της γλοιαδίνης και της γλουτελίνης) που βρίσκεται σε κάποια δημητριακά όπως το σιτάρι, το κριθάρι και η σίκαλη. Όταν ασθενείς με κοιλιοκάκη καταναλώνουν γλουτένη, ο οργανισμός τους πυροδοτεί μια ανοσολογική αντίδραση με αποτέλεσμα να καταστρέφονται οι λάχνες του λεπτού εντέρου.

Ο ρόλος του λεπτού εντέρου είναι η απορρόφηση των συστατικών της τροφής και αυτό γίνεται μέσω των λαχνών. Όταν οι λάχνες καταστρέφονται ο οργανισμός δεν μπορεί να απορροφήσει πολλές ουσίες με αποτέλεσμα να έχουμε σύνδρομο δυσαπορρόφησης.

Η κλινική εικόνα εξαρτάται από την ηλικία και τη βαρύτητα της νόσου. Πολύ συχνά δεν υπάρχει κανένα σύμπτωμα και η διάγνωση μπαίνει τυχαία. Μπορεί όμως να εμφανιστεί χρόνιο διαρροϊκό σύνδρομο ή σπανιότερα δυσκοιλιότητα, σιδηροπενική αναιμία, μετεωρισμός, αδυναμία αύξησης σωματικού βάρους, μειωμένη ανάπτυξη, υπογονιμότητα, συμπτώματα από έλλειψη βιταμινών και άλλων στοιχείων, οστεοπενία ή οστεοπόρωση, νευρολογικές διαταραχές, διαταραχή της ηπατικής βιοχημείας, καθυστέρηση της εφηβείας, δερματίτιδα, λέμφωμα κ.α.

Επίσης μπορεί να συνυπάρχει αυτοάνοση θυρεοειδίτιδα, σακχαρώδης διαβήτης, σύνδρομο Down, ή σύνδρομο Turner κ.α. Οι συγγενείς ατόμων με κοιλιοκάκη έχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσουν τη νόσο.

Πως γίνεται η διάγνωση;

Η υποψία της νόσου μπαίνει από τη λήψη του ιστορικού και της αιματολογικές εξετάσεις. Αν ο γιατρός υποπτευτεί κοιλιοκάκη θα αναζητήσει ειδικά αντισώματα στις εξετάσεις αίματος όπως τα αντιγλοιαδινικά, τα αντιενδομυσιακά και τα αντισώματα έναντι ιστικής τρανσγλουταμινάσης.

Η επιβεβαίωση γίνεται με τη γαστροσκόπηση και τη λήψη βιοψιών λεπτού εντέρου που δείχνει τις βλάβες στις λάχνες. Υπάρχει και γενετικός έλεγχος των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας HLA . Ο γενετικός έλεγχος μπορεί να χρησιμεύσει όταν η διάγνωση είναι αμφίβολη.

Ποια είναι η θεραπεία της κοιλιοκάκης;

Η κοιλιοκάκη αντιμετωπίζεται με δίαιτα χωρίς γλουτένη εφ’όρου ζωής. Όταν ο ασθενής σταματήσει τη λήψη γλουτένης οι λάχνες του εντέρου επανέρχονται στη φυσιολογική τους κατάσταση μέσα σε 6-12 μήνες. Τα συμπτώματα υποχωρούν μέσα σε λίγες εβδομάδες Σε βαριές περιπτώσεις ενδεχομένως να χρειαστούν συμπληρώματα για ένα διάστημα μέχρι να αποκατασταθούν πιθανές ελλείψεις βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

Χρειάζεται σωστή παρακολούθηση ιδίως όταν πρόκειται για παιδιά για τον έλεγχο της ανάπτυξής τους , αλλά και για έλεγχο πιθανής συνύπαρξης αυτοάνοσων νοσημάτων ή λεμφώματος σε παιδιά και ενήλικες.

Υπάρχει μια δυσκολία στη θεραπεία. Η γλουτένη είναι πολύ διαδεδομένη στο εμπόριο και βρίσκεται στα περισσότερα τυποποιημένα τρόφιμα. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να αναζητείται το ειδικό σήμα στην ετικέτα της συσκευασίας που υποδηλώνει πως είναι ελεύθερο γλουτένης.

Ενδεικτικά θα πούμε πως απαγορεύονται όλα τα προϊόντα που περιέχουν αλεύρι όπως ψωμί, φρυγανιές, πίτες, μπισκότα, ζυμαρικά, κάποια αλλαντικά, μπύρα κ.α. Επιτρέπονται όλα τα φρούτα, τα λαχανικά, τα ψάρια, τα πουλερικά, τα γαλακτοκομικά, το ρύζι, το λάδια, καθώς και το καλαμπόκι όπως και τα προϊόντα από καλαμπόκι (π.χ αλεύρι).

Στα φαρμακεία κυκλοφορούν τρόφιμα (ψωμί, μπισκότα, μακαρόνια που έχουν παρασκευαστεί από αλεύρι χωρίς γλουτένη). Πολλές φορές όταν η γλουτένη είναι σε μικροποσότητες δεν αναγράφεται στα σκευάσματα και αυτό δημιουργεί θέμα. Γιατί ακόμη και όταν ένα προϊόν είναι φτιαγμένο με υλικά χωρίς γλουτένη, αν αυτό κατασκευάζεται στο ίδιο μηχάνημα όπου πριν είχε χρησιμοποιηθεί για προϊόντα με γλουτένη, μπορεί να υπάρξει πρόβλημα.

Γιατί ακόμη και κατανάλωση πολύ μικρής ποσότητας γλουτένης μπορεί να προκαλέσει μέσα σε λίγες ώρες καταστροφή των λαχνών. Στη αγορά κυκλοφορούν άλευρα, ψωμί, ζυμαρικά, μπύρες και άλλα προϊόντα χωρίς γλουτένη έτσι ώστε να παρασκευάζει κάποιος μόνος του το γεύμα του.

Αυτό που εγώ συστήνω είναι όσοι πάσχουν από κοιλιοκάκη να βρίσκονται σε επικοινωνία με την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ» (www.koiliokaki.com) και μέσω της ομάδας της στο facebook (https://www.facebook.com/groups/koiliokaki/?ref=ts&fref=ts) μπορεί να πάρει κάποιος πολλές πληροφορίες για συγκεκριμένα προϊόντα και να ρωτήσει λεπτομέρειες για τη διατροφή που τα ξέρουν οι πάσχοντες καλύτερα από τους γιατρούς και του διαιτολόγους τους.

Μηνυματάκια να θυμόμαστε

• Η κοιλιοκάκη έχει γενετική προδιάθεση και θεωρείται αυτοάνοσο νόσημα
• Προκαλείται από την κατανάλωση τροφών που περιέχουν γλουτένη
• Η γλουτένη βρίσκεται σε προϊόντα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι και βρώμη, αλλά και σε μια πληθώρα τυποποιημένων προϊόντων.
• Ο ασθενής μπορεί να μην έχει καθόλου συμπτώματα, αλλά μπορεί να εμφανίσει μια πολύ μεγάλη ποικιλία συμπτωμάτων
• Η διάγνωση μπαίνει με την ανεύρεση ειδικών αντισωμάτων και τη γαστροσκόπηση με λήψη βιοψιών από το λεπτό έντερο.
• Η μοναδική θεραπεία είναι η προσεκτική διατροφή ελεύθερη γλουτένης

Να κάτι που το καλοκαίρι πρέπει να σκεφτόμαστε συχνά.

Θυμάμαι σαν παιδιά ακούγαμε συχνά: περίμενε μερικές ώρες να βουτήξεις γιατί θα πας στον πάτο αν κάνεις μπάνιο φαγωμένος. Και εμείς μετράγαμε τις ώρες, μερικές φορές κλέβαμε κιόλας για να πάμε μια ώρα νωρίτερα για μπάνιο

Είναι όμως ακριβώς έτσι; είναι δηλαδή το επιπλέον βάρος του φαγητού που θα μας βουλιάξει;

Όχι φυσικά. Απλά αυτό μας φαινόταν σαν πιτσιρίκια λογικό. Γιατί όμως δεν πρέπει να βουτάμε;

Όταν κάνουμε μπάνιο, οι μύες μας χρειάζονται αρκετό οξυγόνο για να λειτουργήσουν. Έτσι η καρδιά στέλνει όσο αίμα τους χρειάζεται. Όταν τρώμε και αρχίζει η διαδικασία της πέψης η καρδιά μας θα στείλει το αίμα στο πεπτικό σύστημα δηλαδή στο στομάχι και το έντερο για να λειτουργήσουν σωστά. Έτσι ελαττώνεται η παροχή αίματος σε άλλα όργανα.

Αν εμείς αποφασίσουμε να κολυμπήσουμε φαγωμένοι ζορίζουμε την καρδιά μας για να στείλει πολύ αίμα και στους μύες αλλά και στο πεπτικό σύστημα. Αυτό όμως δεν μπορεί να συμβεί αποτελεσματικά. Έτσι αυξάνει η πιθανότητα να πάθει κάποιος κράμπες και να δυσκολευτεί στην κολύμβηση, να κουραστεί πολύ και να μην μπορεί να επιστρέψει ή να πάθει κάποιο καρδιακό επεισόδιο από την κούραση. Επιπλέον αν κάποιος κολυμπά φαγωμένος, εύκολα μπορεί να κάνει εμετό και να πνιγεί.

Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να περιμένουμε από 1 ως 3 ώρες μετά το φαγητό, αναλόγως τι έχουμε φάει. Ένα λιπαρό γεύμα ή ένα μεγάλο γεύμα απαιτεί πολύ περισσότερο χρόνο για να γίνει η πέψη σε σχέση με μια ελαφριά σαλάτα ή κάποιο φρούτο. Το να μπείτε και να καθίσετε στα ρηχά δεν έχει κινδύνους, επικίνδυνο είναι να πάει κάποιος στα βαθιά, όπως και να κάνει έντονη άσκηση.

Προσέχουμε λοιπόν.Το καλοκαιράκι είναι μια υπέροχη εποχή, τόσο όμορφη που μας κάνει να ξεχνιόμαστε από τα προβλήματά μας για λίγο. Ας φτιάξουμε μόνο όμορφες αναμνήσεις από τη θάλασσα και τις διακοπές και ας απολαύσουμε αυτές τις στιγμές μας…

Το ήπαρ (συκώτι) είναι ένα από τα μεγαλύτερα και πιο πολύπλοκα όργανα του σώματός μας. Έχει πάρα πολλές λειτουργίες όπως η παραγωγή πρωτεϊνών και ενζύμων, παράγει ενέργεια και θρεπτικά συστατικά και καθαρίζει τον οργανισμό από βλαβερές ουσίες όπως το αλκοόλ. Το αλκοόλ μεταβολίζεται εξολοκλήρου στο ήπαρ και είναι πολύ ευαίσθητο όργανο στη δράση του.

Το αλκοόλ είναι η πιο διαδεδομένη εθιστική ουσία. Η ευκολία που βρίσκει κάποιος να πιει και τα «ευχάριστα» αποτελέσματα της λήψης αλκοόλ κάνει το ποτό να είναι κοινωνικά αποδεκτό, απαραίτητο για να περνάει κάποιος καλά όταν βρίσκεται με παρέα, να χαλαρώνει όταν είναι μόνος του, να παίρνει κουράγιο όταν διστάζει, να ξεφεύγει από τα προβλήματα του κτλ.

Αυτά έχουν αποτελέσει μεγάλη παγίδα και πολύς κόσμος από την απλή κοινωνική λήψη αλκοόλ περνάει πολύ εύκολα στην κατάχρηση. Από όσους ανθρώπους κάνουν υπερβολική χρήση, ελάχιστοι παραδέχονται πως είναι αλκοολικοί. Οι περισσότεροι μπερδεύουν τον αλκοολικό με τον μέθυσο. Ο αλκοολικός δεν είναι απαραίτητο να δείχνει μεθυσμένος. Μπορεί να δείχνει σαν ένας φυσιολογικός άνθρωπος. Απλά πίνει πολύ συχνά, σχεδόν καθημερινά και μεγάλες ποσότητες.

Το αλκοόλ από τη στιγμή που μεταβολίζεται από το ήπαρ, προκαλεί βλάβες. Δεν παρουσιάζουν όλοι οι άνθρωποι αλκοολική νόσο. Η πιθανότητα να εμφανίσει κάποιος ηπατική βλάβη αυξάνεται όσο αυξάνεται η ποσότητα του αλκοόλ που λαμβάνει κάποιος, το είδος του αλκοόλ, και όσα περισσότερα χρόνια πίνει. Οι γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες από τους άντρες.

Έχει υπολογιστεί πως λήψη 20 gr αλκοόλης σε καθημερινή βάση από γυναίκες για τουλάχιστον 5 χρόνια μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή βλάβη. Αν υπολογίσει κανείς την ποσότητα αλκοόλης που περιέχουν τα ποτά, εύκολα μπορεί να καταλάβει πως 20 γραμμάρια αλκοόλ αντιστοιχούν σε μια μπύρα (με 5% αλκοόλ) ή ένα μεγάλο ποτήρι κρασί!!! Στα ποτά όπου η αλκοόλη είναι 40% όπως η βότκα, το ουίσκι, το τζιν, το τσίπουρο , ρακί και τσικουδιά είναι εμφανές πως οι ποσότητες που χρειάζεται να προκαλέσουν βλάβη είναι πολύ μικρότερες!

Για τους άντρες η ποσότητα είναι λίγο μεγαλύτερη. Αν κάποιος εκτός από την κατάχρηση αλκοόλ πάσχει από κάποια μορφής ηπατοπάθεια όπως ηπατίτιδα Β ή C ή παίρνει ηπατοτοξικά φάρμακα, τότε η βλάβη του ήπατος είναι εντονότερη. Μερικοί άνθρωποι είναι γενετικά πιο ευαίσθητοι στο αλκοόλ λόγω της λειτουργίας ορισμένων ενζύμων, ενώ άλλοι λιγότερο όπως και μερικοί λαοί πχ ασιατικοί. Επίσης όσοι δεν διατρέφονται σωστά, οι παχύσαρκοι και οι διαβητικοί είναι πιο ευαίσθητοι στην ηπατική βλάβη.

Όλα τα παραπάνω δείχνουν πόσο δύσκολο είναι να καθορίσει κάποιος ποια είναι τα τοξικά επίπεδα της αλκοόλης.

Μπορούμε χοντρικά να χωρίσουμε τις βλάβες που προκαλεί το αλκοόλ στο ήπαρ σε 3 μεγάλες κατηγορίες:

• το λιπώδες ήπαρ,
• την αλκοολική ηπατίτιδα και
• την κίρρωση.

Το αρχικό στάδιο είναι το λιπώδες ήπαρ, που είναι μια κατάσταση όπου το συκώτι γεμίζει λίπος, Πολλοί νομίζουν πως το λίπος είναι γύρω γύρω από το συκώτι, στην πραγματικότητα είναι μέσα στα κύτταρα. Στα αρχικά στάδια το λίπος μπορεί να προκαλεί φλεγμονή, όμως με τη διακοπή του ποτού, το λίπος μπορεί να φύγει. Αν παραμείνει, τότε σιγά σιγά καταστρέφει το συκώτι, και οδηγεί σε κίρρωση του ήπατος και καρκίνο. Η κίρρωση δεν έχει συμπτώματα παρά μόνο αν φτάσει σε πολύ προχωρημένα στάδια. Μια άλλη σοβαρότατη κατάσταση είναι η αλκοολική ηπατίτιδα που μπορεί να είναι θανατηφόρα.

Η διάγνωση της αλκοολικής νόσου του ήπατος πολλές φορές δεν είναι εύκολη, κυρίως επειδή οι ασθενείς υποτιμούν την ποσότητα αλκοόλ που πίνουν και πολλές φορές κρύβουν την αλήθεια. Επίσης οι εργαστηριακές εξετάσεις και η κλινική εικόνα δεν δείχνει πάντα ξεκάθαρα ευρήματα γιατί τα ίδια μπορεί να φανούν και σε άλλες παθήσεις. Σε γενικές γραμμές οι τρανσαμινάσες (ιδίως η AST) καθώς και η ggt είναι αυξημένες και στον υπέρηχο μπορεί να φανεί πως το ήπαρ είναι διογκωμένο, ότι έχει λίπος, ή στα πολύ προχωρημένα πως έχει κίρρωση ή καρκίνο.

Ο μόνος τρόπος για να σταματήσει η βλάβη είναι η αποχή από το αλκοόλ, σε συνδυασμό με σωστή διατροφή, έλεγχο της παχυσαρκίας ή του διαβήτη. Σε πολύ προχωρημένες καταστάσεις υπάρχει το ενδεχόμενο μεταμόσχευσης ήπατος.

Μηνύματα που πρέπει να θυμόμαστε

• Το αλκοόλ είναι η πιο διαδεδομένη εθιστική ουσία.
• Πολλοί παράγοντες παίζουν ρόλο στην ευαισθησία στο αλκοόλ.
• Οι περισσότεροι αλκοολικοί δεν ξέρουν ότι είναι πάσχοντες και δεν παραδέχονται πως κάνουν κατάχρηση.
• Η αλκοολική νόσος δεν έχει συμπτώματα παρά μόνο στα τελικά στάδια.
• Η μόνη θεραπεία είναι η αποχή από το αλκοόλ όσο το δυνατό νωρίτερα

Μπήκα εχθές σε ένα ασανσέρ και ήταν μαζί μια κυρία που έτρωγε μανταρίνια… μοσχοβόλησε ο τόπος, λες και ήμουν στην εξοχή και όχι μέσα σε μια πόλη που δεν ξέρει τι είναι το δέντρο.

Η μυρωδιά των μανταρινιών είναι κάτι που με μαγεύει αυτή την εποχή. Αυτό το μικρό πανέμορφο φρούτο, εκτός από νόστιμο, είναι και πολύ υγιεινό.

Μια σταλιά φρούτο και δείτε τι μπορεί να κάνει:

• έχει αντιοξειδωτικές και αντικαρκινικές ιδιότητες
• βοηθάει στη ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης
• συμβάλλει στη ρύθμιση της χοληστερόλης
• αλλά και στην καλή λειτουργία του εντέρου
• δυναμώνει την άμυνα του οργανισμού
• συμμετέχει στην ευεξία του δέρματος
• και σε όσους κάνουν δίαιτα βοηθάει στην απώλεια βάρους
• μας φτιάχνει τη διάθεση με τη μυρωδιά αλλά και το έντονο χρώμα του

και πόσα ακόμη, που δεν μπορούν να αναφερθούν τώρα.

Όλα αυτά τα καλά το μανταρίνι τα κάνει γιατί είναι πλούσιο σε βιταμίνες Α και C, φυλικό οξύ, κάλιο, φλαβονοειδή, καροτένιο και φυτικές ίνες. Περιέχει σε μικρότερες ποσότητες ασβέστιο, φώσφορο. Δεν περιέχει λίπος και χοληστερόλη και μπορεί να καταναλωθεί ωμό, σε σαλάτες, ή να γίνει και λικέρ.

Τι ωραιότερο λοιπόν, από 2-3 μυρωδάτα μανταρίνια καθημερινά;

Ίσως το πιο σημαντικό πράγμα που πρέπει να κάνουμε είναι να συνειδητοποιήσουμε πως έχουμε την απόλυτη ευθύνη του εαυτού μας. Και όσο και αν ακούγεται απλό και δεδομένο αυτό, οι περισσότεροι δεν το έχουμε συνειδητοποιήσει έγκαιρα και ρίχνουμε το φταίξιμο αλλού, ψάχνοντας δικαιολογίες για να αποφύγουμε τις ευθύνες μας και να αναλάβουμε δράση.

Επιλέγουμε πολλές φορές να μην αντιμετωπίσουμε πράγματα που μας ενοχλούν ή που μας βλάπτουν αδιαφορώντας για τις συνέπειες. Και όταν έρχονται οι συνέπειες το ευκολότερο πράγμα είναι να πούμε πως φταίει άλλος.

Και αυτό παρατηρείται σε όλους τους τομείς. Είναι καθαρά θέμα ψυχολογίας. Να έχουμε την ευθύνη του εαυτού μας είναι το δυσκολότερο πράγμα που μπορούμε να κάνουμε. Εύκολα λέει κάποιος, δεν φταίω εγώ αλλά εσύ που μου είπες να κάνω αυτό ή εκείνο.

Βλέπω πολύ συχνά στη δουλειά μου ανθρώπους με διαταραγμένη ψυχολογία που δεν κάνουν τίποτε απολύτως γι αυτό βρίσκοντας δικαιολογίες πως τη μια φταίει η δουλειά, την άλλη η προσωπική ζωή, την άλλη τα παιδιά τους, αλλά το πρόβλημα τελικά είναι αυτό που υπάρχει μέσα στον καθένα και τον τρώει και δεν το αντιμετωπίζει. Δε υποτιμώ πως οι γύρω μας μας επηρεάζουν, αλλά το να μας καταβάλλει μια κατάσταση τόσο πολύ, δείχνει πως εμείς δεν κάνουμε απολύτως τίποτε να το βελτιώσουμε.

Είμαστε οι επιλογές μας. Πάντα έχουμε επιλογή, ακόμη και όταν νομίζουμε πως δεν έχουμε. Και φυσικά αυτό το βλέπουμε και στη διατροφή. Πολύς κόσμος περιμένει να αισθανθεί κάποιο σύμπτωμα για να αλλάξει διατροφικές συνήθειες. Αλλά τότε συχνά είναι αργά.

Έτσι λοιπόν, μια ισορροπημένη διατροφή πρέπει να έχει μέτρο. Όλα να περιλαμβάνονται και τίποτε να μην απαγορεύεται . Να υπάρχει έλεγχος της ποσότητας αναλόγως με την ηλικία, το σωματότυπο, τις πιθανές συνυπάρχουσες παθήσεις, την εργασία του καθενός. Να έχει ποικιλία, και οι τροφές να είναι όσο το δυνατόν λιγότερο επεξεργασμένες, δηλαδή πιο κοντά στη φυσική τους μορφή.

Έχουμε την ευθύνη της επιλογής της υγείας μας. Να μην το ξεχνάμε!!